ขนาดและรูปร่างของเซลล์

     เซลล์ของสิ่งมีชีวิตมีอยู่หลายชนิด ซึ่งแต่ละชนิดมีหน้าที่แตกต่างกันออกไป บางเซลล์ก็มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของอวัยวะ บางซลล์มีหน้าที่เกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ ระบบย่อยอาหาร ระบบไหลเวียนโลหิต เป็นต้น การที่เซลล์แต่ละชนิดมีหน้าที่ต่างกัน จึงทำให ้เซลล์แต่ละชนิดมีขนาดและรูปร่างต่างกัน

ขนาดของเซลล์

     เซลล์มีขนาดต่าง ๆ กัน ตั้งแต่ขนาดเล็ก เช่น เซลล์แบคทีเรียซึ่งมีขนาดประมาณ 1 ไมโครเมตร (1 ไมโครเมตร มีค่าเท่ากับ 10^-6เมตร หรือ 0.000001 เมตร) จนถึงเซลล์ขนาดใหญ่ เช่น เซลล์พืชทั่วไปมีขนาดประมาณ 100 ไมโครเมตร สำหรับเซลล์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด คือ เซลล์ไข่นกกระจอกเทศ ซึ่งมีขนาดหลายเซนติเมตร เซลล์ส่วนใหญ่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าต้องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์จึงจะมองเห็นรายละเอียดของเซลล์

  
รูปร่างของเซลล์

      เนื่องจากเซลล์มีลักษณะเฉพาะและถูกควบคุมด้วยยีน (Gene) ทำให้เซลล์มีลักษณะรูปร่างแตกต่างกันตามกิจกรรมที่ทำ เช่น ในร่างกายคนเรา เซลล์ของสิ่งมีชีวิตไม่ว่าจะเป็นพืชหรือสัตว์จะแตกต่างกันออกไป เช่น 

      เซลล์ขนราก (Root hair cell) ของพืชจะมีการสร้างขนรากยื่นเข้าไปในดินเพื่อดูดน้ำและแร่ธาตุ โดยขนรากที่ยื่นออกมานั้นจะมีพื้นที่ผิวเพิ่มขึ้น ทำให้รากสามารถดูดน้ำและแร่ธาตุได้มากขึ้น

เซลล์ขนราก

       เซลล์เม็ดเลือดแดง (Red blood cell) ที่อยู่ในกระแสเลือดของมนุษย์และสัตว์ เซลล์เม็ดเลือดแดงขณะเกิดใหม่จะมีนิวเคลียส แต่เมื่อโตเต็มที่นิวเคลียสจะสลายไป เซลล์เม็ดเลือดแดงมีลักษณะกลมแบนคล้ายจาน โดยบริเวณกลางเซลล์เว้าเข้าหากันทั้ง 2 ข้าง ภายในมีฮีโมโกลบิน ซึ่งเป็นสารสีแดงทำหน้าที่รับออกซิเจนจากถุงลมไปเลี้ยงเซลล์ตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย รูปร่างของเซลล์เม็ดเลือดแดงช่วยให้สามารถไหลไปตามเส้นเลือดได้ดีไม่ว่าเส้นเลือดจะใหญ่หรือเล็ก
 

เซลล์เม็ดเลือดแดง

 
      เซลล์เม็ดเลือดขาว (White blood cell) มีหน้าที่ต่อต้านและทำลายเชื้อโรคที่เข้าสู่ร่างกาย เซลล์เม็ดเลือดขาวเปลี่ยนแปลงรูปร่างได้จึงทำให้สามารถแทรกออกจากเส้นเลือด ไปทำลายเชื้อโรคที่เข้าสู่ร่างกายได้

เซลล์เม็ดเลือดขาว

     เซลล์ประสาท (Nerve cell) มีหน้าที่ส่งกระแสประสาทจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งภายในระบบประสาท รูปร่างและโครงสร้างของเซลล์ประสาทประกอบด้วยส่วนที่เป็นตัวเซลล์ (Cell body) ซึ่งมีลักษณะค่อนข้างกลมและส่วนที่เป็นแขนงแยกออกจากตัวเซลล์ เรียกว่า เดนไดรต์ (Dendrite) และแอกซอน (axon)

เซลล์ประสาท

คุณรู้หรือไม่ ?     ในร่างกายมนุษย์มีเซลล์อยู่ประมาณ 10,000 ล้านล้านเซลล์ (10¹⁶  เซลล์) เซลล์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด คือ เซลล์ไข่ (egg cell) ซึ่งมีขนาดเทียบได้กับจุดของตัว “i” ในภาษาอังกฤษ ส่วนเซลล์ที่มีขนาดเล็กที่สุด คือ เซลล์ประสาท (nerve cell) มีขนาดเล็กกว่าเซลล์ไข่ถึง 40 เท่า

เซลล์ไข่